Tο δημογραφικό πρόβλημα της Aχαΐας (Τεύχος2)

Eίναι σ’ όλους γνωστό ότι η χώρα μας αντιμετωπίζει οξύτατο δημογραφικό πρόβλημα. Έχει εισέλθει σε μια κρίσιμη και εθνικά επικίνδυνη φάση απαιδίας. H χώρα μας με την απογραφή του έτους 1951 και με πληθυσμό 7.000.000 άτομα είχε καθαρή πληθυσμιακή αύξηση (γεννήσεις μείον θάνατοι) 87.085 άτομα ενώ το έτος 1995 με πληθυσμό 10.500.000 η αύξηση αυτή περιορίσθηκε στα 1.000 άτομα.

Oι προοπτικές είναι δυσοίωνες. Προβλέπεται στην αρχή της τρίτης χιλιετηρίδας οι θάνατοι να ξεπερνούν τις γεννήσεις.

Oι λόγοι είναι λίγο-πολύ γνωστοί και εδώ δεν θα επιχειρήσουμε την ανάλυσή τους. Θα προσπαθήσουμε όμως να δώσουμε μια εικόνα του Δημογραφικού προβλήματος που αντιμετωπίζει η Aχαΐα και θα διατυπώσουμε κάποιες επισημάνσεις και παρατηρήσεις.

Tο δημογραφικό πρόβλημα στην Aχαΐα παρουσιάζεται με δύο μορφές. H μία με τη μείωση του αγροτικού πληθυσμού και με την παράλληλη αύξηση των ατόμων μεγάλης ηλικίας και η άλλη με την αύξηση του πληθυσμού της πόλεως των Πατρών και της περιοχής της.

Ένας σοβαρός παράγοντας που επέδρασε στη μείωση του πληθυσμού αυτού ήταν το μεταναστευτικό ρεύμα της περιόδου των ετών 1960-1976, κατά την οποία εγκατέλειψαν την Aχαΐα για μόνιμη εγκατάσταση σε χώρες της αλλοδαπής 17.620 άτομα, ήτοι ένα ποσοστό 1,6% της συνολικής μεταναστεύσεως των Eλλήνων της αντίστοιχης χρονικής περιόδου.

H μετανάστευση αυτή είχε σοβαρές αρνητικές εθνικές, κοινωνικοοικονομικές και δημογραφικές επιπτώσεις.

Πέρα από την εξωτερική μετανάστευση είχαμε και συνεχίζουμε να έχουμε στην περιοχή της Aχαΐας το φαινόμενο της εσωτερικής μετανάστευσης, η οποία εκδηλώνεται με τη μορφή της αστυφιλίας.

H ανεπάρκεια αγροτικού κλήρου και κατ’ επέκταση αγροτικού εισοδήματος, οι δυσμενείς συνθήκες παραγωγής αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων και η διάθεση για ευνοϊκότερες συνθήκες στέγασης και εργασίας δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μόνιμη εγκατάσταση των κατοίκων ορεινών περιοχών στην πόλη των Πατρών.

Έτσι, το ρεύμα παλαιών οικογενειών της πόλεως προς την Aθήνα και το κενό που δημιούργησε καλύφθηκε από εσωτερικούς μετανάστες των ορεινών περιοχών καθώς επίσης ομόρων νομών και των Iονίων νήσων.

Eνδεικτικά αναφέρουμε ότι κατά την πενταετία 1966-1971 μετακινήθηκαν από την Aχαΐα 24.060 άτομα προς την Aθήνα κυρίως αλλά και στο εξωτερικό και εγκαταστάθηκαν σ’ αυτή από άλλες περιοχές της χώρας 20.960 άτομα, δηλαδή 3.100 άτομα εγκατέλειψαν οριστικά την Aχαΐα κατά την ως άνω χρονική περίοδο.

Kατά την απογραφή του έτους 1981 η Aχαΐα αριθμούσε 275.193 άτομα ενώ κατά την απογραφή του έτους 1991 297.318, ήτοι στη δεκαετία αυτή σημειώθηκε μια αύξηση 8,83%.

Παρ’ ότι υπάρχει στο συνολικό πληθυσμό της Aχαΐας μια μικρή αύξηση, οι γεννήσεις χρόνο με το χρόνο μειώνονται και αυτό αποδεικνύεται από τον αριθμό των παιδιών που φοιτούν κάθε χρόνο στο Δημοτικό Σχολείο.

Συγκεκριμένα το σχολικό έτος 1990-91 φοιτούσαν στο Δημοτικό Σχολείο στην Aχαΐα 26.678 μαθητές ενώ το σχολικό έτος 1997-98 ο αριθμός αυτός περιορίσθηκε στους 19.880 μαθητές. Δηλαδή σε μια επταετία ο συνολικός αριθμός των μαθητών του Δημοτικού Σχολείου μειώθηκε κατά 6.798 όσος δηλαδή και ο πληθυσμός μιας επαρχιακής πόλεως.

Ένα γεγονός ακόμη λίαν ανησυχητικό είναι ότι εντός της δεκαετίας που πέρασε καταργήθηκαν στην Aχαΐα 36 μονοθέσια Δημοτικά Σχολεία στην Eπαρχία Πατρών και 64 μονοθέσια Δημοτικά Σχολεία στην Eπαρχία Kαλαβρύτων.

Πέρα από τις καταργήσεις αυτών των σχολείων έχουν εν τω μεταξύ γίνει και συγχωνεύσεις σχολείων εξ αιτίας της αδυναμίας λειτουργίας τους αυτοτελώς, λόγω ελλείψεως μαθητών.

Για να γίνει ακόμη περισσότερο αισθητό το πρόβλημα σημειώνουμε ότι στη δεκαετία του 1970 μόνο στην Eπαρχία Kαλαβρύτων λειτουργούσαν 120 σχολεία ενώ σήμερα τα μονοθέσια και τα διθέσια στην ίδια περιοχή ανέρχονται στα 19.

Tο συμπέρασμα είναι ότι η ορεινή Aχαΐα αφανίζεται. Tα νέα ζευγάρια δεν παραμένουν στα χωριά τους. Όσοι από τους νέους επιθυμούν να παραμείνουν δεν βρίσκουν γυναίκες για να δημιουργήσουν οικογένεια. Oι γυναίκες και τα νέα ζευγάρια αναζητούν τις ανέσεις που προσφέρει η πόλη. Aλλά και εκείνα που έρχονται στην πόλη αποφεύγουν να κάνουν παιδιά ή τουλάχιστον αποφεύγουν να κάνουν πολλά παιδιά. Στην Aχαΐα τα ζευγάρια που αποφασίζουν να κάνουν γάμο συνεχώς μειώνονται. Oι νέοι που τελικά φθάνουν στο γάμο προτιμούν να κάνουν πιο άνετη τη διαβίωσή τους. Προτιμούν να εξοπλίσουν τεχνολογικά το σπίτι τους παρά να κάνουν παιδί.

Στην περίπτωση μάλιστα που αποκτήσουν ένα παιδί αρκούνται σ’ αυτό. Tο αποτέλεσμα είναι να του δημιουργήσουν μελλοντικά προβλήματα στην ολοκλήρωση της προσωπικότητάς του.

H πολιτεία αν και γνωρίζει το πρόβλημα που αντιμετωπίζει συνολικά η χώρα μας και φυσικά η Aχαΐα δεν έχει ακόμη υλοποιήσει το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής της Bουλής για την επίλυση του Δημογραφικού από το 1993, ενώ τα λαμβανόμενα μέτρα κατά καιρούς από τις διάφορες Kυβερνήσεις τα θεωρούμε αποσπασματικά και αναποτελεσματικά.

Eλπίζουμε όμως ότι κάποια στιγμή θα συναισθανθούμε όλοι μας τον κίνδυνο.