Οδικά τροχαία ατυχήματα (Τεύχος1)

Οδικά τροχαία ατυχήματα

Η χώρα μας, δυστυχώς, εμφανίζει υψηλό δείκτη τροχαίων ατυχημάτων με αυξητικές μάλιστα τάσεις

Αρθρογράφος: Σάββας Καβαζίδης, Υποστράτηγου ε.α. ΕΛ.ΑΣ. 

Τα τροχαία ατυχήματα εκτιμάται διεθνώς ότι αποτελούν την τρίτη αιτία θανάτου, μετά τις καρδιοπάθειες και τον καρκίνο. Μάλιστα, θα έλεγε κανείς, ότι οι θάνατοι από τροχαία ατυχήματα είναι περισσότερο οδυνηροί από οποιαδήποτε άλλη αιτία και αυτό γιατί θύματα των τροχών είναι κατά κανόνα άτομα υγιή, ζωντανά και δραστήρια, μέχρι βεβαίως, τη στιγμή που θα συμβεί το μοιραίο ατύχημα. Είναι δε ακόμα τραγικότερα τα ατυχήματα αυτά, όταν έχουν σαν αποτέλεσμα το "ξεκλήρισμα" ολόκληρων οικογενειών . Η χώρα μας, δυστυχώς, εμφανίζει υψηλό δείκτη τροχαίων ατυχημάτων με αυξητικές μάλιστα τάσεις. Κάθε χρόνο, περίπου 2.500 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα και περισσότεροι από 30.000 τραυματίζονται σοβαρά ή ελαφρά. Σχηματικά θα λέγαμε ότι κάθε χρόνο οι κάτοικοι μιας κωμόπολης της Ελλάδας των 2.500 κατοίκων χάνονται σε τροχαία ατυχήματα, ενώ οι κάτοικοι μιας επαρχιούπολης 30.000 ατόμων, τραυματίζονται σοβαρά ή ελαφρά. Ας δούμε τώρα το ζήτημα από άλλη οπτική γωνία, για τη σύγκριση σχετικών μεγεθών. Σε όλη τη χώρα οι ανθρωποκτονίες και οι απόπειρες ανθρωποκτονιών , οι οποίες, όπως είναι φυσικό, συγκλονίζουν την κοινή γνώμη και "κοσμούν" τις πρώτες σελίδες των εφημερίδων, λόγω της βιαιότητάς τους, δεν ξεπερνούν τις 200 κατ' έτος. Ομοίως, τα εργατικά ατυχήματα, που έχουν σαν αποτέλεσμα το θάνατο ή τη διαρκή ανικανότητα, δεν υπερβαίνουν τα 150. Η παράθεση των παραπάνω στοιχείων γίνεται μόνο και μόνο για να τονιστεί ο μεγάλος αριθμός των τροχαίων ατυχημάτων και η μεγαλύτερη πιθανότητα που υπάρχει να γίνει κάποιος θύμα τροχαίου δυστυχήματος. πόσοι, ποιοι παράγοντες και σε τι ποσοστό ευθύνονται για τα τροχαία ατυχήματα; Τρεις (3) είναι οι παράγοντες αυτοί: α) Ο άνθρωπος, ως οδηγός ή πεζός. β) Το όχημα (παλαιότητα, κακή συντήρηση κ.λ.π.), και γ) Ο δρόμος (κατάσταση της οδού, οδική σήμανση, εξοπλισμός κ.λ.π.). Από τους παραπάνω παράγοντες το μεγαλύτερο ποσοστό ευθύνης παντού και πάντοτε έχει, χωρίς αμφιβολία, ο άνθρωπος. Ποσοστό που ξεπερνά το 85%. Η διαπίστωση αυτή είναι χρήσιμη, γιατί δείχνει την κύρια κατεύθυνση προς την οποία πρέπει να συγκεντρωθεί το ενδιαφέρον της Πολιτείας για τον περιορισμό των τροχαίων ατυχημάτων . πάντως, στο σημείο αυτό δε θα επιχειρήσουμε βαθύτερη ανάλυση των ατυχημάτων που ανάγονται στον οδηγό. Πολύ απλά θα επισημάνουμε ότι αυτά είναι: α) Η ατελής γνώση των κινδύνων κυκλοφορίας. β) Οι κακοί χειρισμοί των οργάνων του οχήματος. γ) Η οδήγηση υπό την επήρεια οινοπνευματωδών ή τοξικών ουσιών . δ) Η αλαζονική συμπεριφορά κατά την οδήγηση. ε) Οι εσφαλμένες αντιδράσεις σε περίπτωση κινδύνου (φρενάρισμα, επιτάχυνση, ελιγμός). στ) Οι συνειδητές παραβάσεις των διατάξεων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) και ιδίως αυτών που η παραβίασή τους οδηγεί άμεσα ή έμμεσα σε τροχαίο ατύχημα. Οι κυριότερες από τις παραβάσεις αυτές είναι: 1) Η υπερβολική ταχύτητα. 2) Το αντικανονικό προσπέρασμα. 3) Η κίνηση στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας. 4 ) Η παραβίαση των φωτεινών σηματοδοτών . 5) Η παραβίαση της προτεραιότητας. 6) Οι αδικαιολόγητοι ελιγμοί 7) Η κακή χρήση των φώτων . 8) Η μη τήρηση απόστασης ασφαλείας. 9) Η επικίνδυνη στάθμευση σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας. Σαν αίτιο, όχι για την πρόκληση τροχαίου ατυχήματος, αλλά για τον περιορισμό των συνεπειών του είναι η μη χρησιμοποίηση της ζώνης ασφαλείας. Είναι πια κοινή διαπίστωση, απόλυτα τεκμηριωμένη, ότι πολλοί απ' αυτούς που έχασαν τη ζωή τους θα είχαν σωθεί αν φορούσαν την στιγμή του ατυχήματος ζώνη ασφαλείας. Τα ατυχήματα σε βάρος πεζών, που δεν είναι λίγα, οφείλονται στο ότι πολλοί πεζοί δεν τηρούν τους κανόνες κυκλοφορίας, δηλαδή δε χρησιμοποιούν τα πεζοδρόμια ή τα ειδικά για τους πεζούς ερείσματα, τις διαγραμμισμένες ή σηματοδοτούμενες διαβάσεις πεζών κ.λ.π. Εδώ πρέπει να" επισημάνουμε τους κινδύνους που διατρέχουν οι μικροί μαθητές κατά την πορεία τους προς το σχολείο και την επιστροφή τους απ' αυτό, όταν μάλιστα είναι υποχρεωμένοι να διασχίσουν πολλούς δρόμους με πυκνή κυκλοφορία. Στην πορεία τους αυτή πρέπει να προτιμούν τους πιο ασφαλείς δρόμους και όΧ1 τους πιο σύντoμους. Ίσως είναι χρήσιμο να υπενθυμίσουμε ότι ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας αναγνωρίζει κατά κανόνα προτεραιότητα στον πεζό και όχι στον οδηγό του οχήματος. Αυτό είναι ευεξήγητο, δεδομένου ότι ο οδηγός έχει κριθεί, ύστερα από εξετάσεις, ικανός για οδήγηση και είναι εφοδιασμένος με σχετική άδεια. Δε συμβαίνει όμως το ίδιο και με τον πεζό, που για να περπατήσει στο δρόμο δεν απαιτείται…. δίπλωμα ή άλλες ψυχοσωματικές ικανότητες και που μπορεί να είναι παιδί, γέρος, γριούλα, μεθυσμένος ή ανάπηρος. Τέλος, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι ο συνολικός δείκτης τροχαίων ατυχημάτων επιβαρύνεται σημαντικά με το μεγάλο αριθμό των ατυχημάτων που προκαλούνται από τους οδηγούς δίτροχων μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων. Δυστυχώς, πολλοί οδηγοί της κατηγορίας αυτής, που συνήθως είναι νεαρά άτομα, περιφρονούν τους κανόνες κυκλοφορίας, ενεργούν επικίνδυνους χειρισμούς και ελιγμούς, δεν πειθαρχούν στα σήματα των Τροχονόμων και γενικά προκαλούν κινδύνους και ανασφάλεια στην κυκλοφορία. Τα βαθύτερα αίτια της οδικής αυτής συμπεριφοράς τους είναι πολλά και σύνθετα και δεν παρέχεται ο χρόνος για περαιτέρω ανάλυσή τους. Περιοριζόμαστε να συστήσουμε στους οδηγούς δικύκλων να τηρούν τους κανόνες κυκλοφορίας και προ πάντων να φέρουν προστατευτικό κράνος κατά την οδήγηση. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι πολλοί από τους οδηγούς αυτούς που έχασαν τη ζωή τους από σοβαρό χτύπημα στο κεφάλι, θα ζούσαν σήμερα αν φορούσαν το κράνος τους. Τέλος, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι στη μικρή μας χώρα, που έχει έντονο δημογραφικό πρόβλημα και τείνει να καταστεί χώρα των συνταξιούχων και γερόντων, λόγω του περιορισμένου αριθμού των γεννήσεων , οι απώλειες ανθρωπίνων ψυχών στους δρόμους είναι αυτόχρημα εγκληματική. Είναι μεγάλη ανάγκη να καταβληθεί καθολική προσπάθεια προς την κατεύθυνση της μείωσης των τροχαίων ατυχημάτων , περιορίζοντας δραστικά τα αίτια πρόκλησής τους. Είναι σημαντικό να θυμηθούμε ότι το έτος 1986, που χαρακτηρίστηκε σαν έτος Ευρωπαϊκής Οδικής Ασφάλειας, είχαμε θεαματική μείωση των ατυχημάτων σε όλη τη χώρα της τάξεως του 200;0, ενώ η αντίστοιχη μείωση στο Νομό Αττικής ήταν 40%. Και αυτό, γιατί όλοι οι συναρμόδιοι ενεργοποιήθηκαν προς το στόχο αυτό με διαλέξεις κυκλοφοριακής αγωγής και διαφώτισης, με εκθέσεις συγκρουσθέντων οχημάτων σε κεντρικές λεωφόρους, με τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές ομιλίες, με διαρκή τροχονομική αστυνόμευση και αυστηρή εφαρμογή του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και με θεσμικές αλλαγές, όπως η καθιέρωση του Πόϊντ Σύστεμ και του Τεχνικού Ελέγχου Οχημάτων. Ελπίζεται, βασίμως, ότι ο Νέος Κ.Ο.Κ. που εφαρμόζεται από 24/5/1999 και προβλέπει μεγιστοποίηση των προστίμων για ορισμένες κρίσιμες οδικές παραβάσεις, θα επιδράσει καθοριστικά στη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων . Ωμός, τα αποτελέσματα αυτά θα αξιολογηθούν με την παρέλευση ορισμένου χρόνου, οπότε θα υπάρχουν και τα απαραίτητα συγκριτικά στατιστικά στοιχεία.